An Tionscnamh maidir le Bonneagar Cumarsáide Candamaí na hEorpa (EuroQCI)

Tá an Coimisiún Eorpach ag obair le gach ceann de 27 mBallstát an Aontais, agus leis an nGníomhaireacht Eorpach Spáis (GES), chun EuroQCI a dhearadh, a fhorbairt agus a chur in úsáid, a bheidh comhdhéanta de dheighleog talún a bheidh ag brath ar líonraí cumarsáide snáithíní a nascann láithreáin straitéiseacha ar an leibhéal náisiúnta agus trasteorann, agus deighleog spáis bunaithe ar shatailítí. Beidh sé ina dhlúthchuid de IRIS2,córas nua cumarsáide sláine spásbhunaithe an Aontais.

Déanfaidh EuroQCI sonraí íogaire agus bonneagair chriticiúla a choimirciú trí chórais chandambhunaithe a chomhtháthú i mbonneagair chumarsáide atá ann cheana, lena soláthrófar sraith bhreise slándála bunaithe ar an bhfisic chandamach. Treiseoidh sé cosaint institiúidí rialtais na hEorpa, a lárionaid sonraí, a n-ospidéil, a n-eangacha fuinnimh, agus tuilleadh nach iad, agus beidh sé ar cheann de phríomhcholúin Straitéis Chibearshlándálaan Aontais sna blianta amach romhainn.

Bainfidh EuroQCI úsáid as teicneolaíochtaí nuálacha cumarsáide candamaí amhail na teicneolaíochtaí sin a d’fhorbair taighdeoirí na Suaitheanta Teicneolaíochtaí Candamacha arna maoiniú agan Aontas, agus ag tógáil go háirithe ar ghníomhaíochtaíthionscadal OPENQKD Fís2020. Tá rannpháirtíocht chomhpháirtithe tionscail agus FBManna na hEorpa ríthábhachtach freisin chun a áirithiú go mbeidh comhpháirteanna criticiúla EuroQCI bunaithe ar theicneolaíochtaí Eorpacha, agus ar deireadh chun borradh a chur faoi chumais eolaíocha, theicneolaíocha agus thionsclaíocha na hEorpa sa chibearshlándáil agus i dteicneolaíochtaí candamacha. Dá bhrí sin, rannchuideoidh an tionscnamh le ceannasacht dhigiteach agus iomaíochas tionsclaíoch na hEorpa, agus cuideoidh sé le spriocDheacáid Dhigiteachna hEorpa a bhaint amach, is é sin a bheith ar thús cadhnaíochta ó thaobh cumais chandamacha de faoi 2030.

I dtreo EuroQCI oibríochtúil

Seoladh EuroQCI in 2019 leDearbhú EuroQCI, a shínigh seacht mBallstát ar dtús: chuaigh na Ballstáit uile isteach sa tionscnamh ina dhiaidh sin. Ó shin i leith, leanadh den obair, faoi mhaoirseacht an Choimisiúin agus curtha chun feidhme ag na Ballstáit i gcás na deighleoige talún, agus ag GES i gcás na deighleoige spáis.

Deighleog talún

Maidir leis an deighleog talún, mhaoinigh an Coimisiún dhá chuibhreannas tionscail ar dtús chun staidéir deartha córais a dhéanamh lena sainítear ailtireacht EuroQCI. Tá torthaí na staidéar sin ag réiteach na slí anois chun EuroQCI a chur in úsáid.

Cuireadh tús leis an gcéad chéim cur chun feidhme de EuroQCI i mí Eanáir 2023 le tacaíocht óChlár an Choimisiúin don Eoraip Dhigiteach, agus béim á leagan ar na réimsí seo a leanas:

• Sraithtionscadal tionsclaíoch chun príomhbhloic thógála theicneolaíocha EuroQCI a fhorbairt agus a fhorbairt, agus é mar aidhm éiceachóras agus tionscal cumarsáide candamaí na hEorpa a fhorbairt.
• Tionscadail náisiúnta lena gceadaítear do na Ballstáit na líonraí cumarsáide candamaí náisiúnta a bheidh mar bhonn don deighleog talún a dhearadh agus a thógáil, teicneolaíochtaí agus prótacail éagsúla a thástáil agus iad a chur in oiriúint do riachtanais shonracha gach tíre.
• Gníomhaíocht chomhordaithe agus tacaíochta, PETRUS, chun gníomhú mar nasc idir na tionscadail uile, chun comhoibriú a éascú, agus chun riachtanais chaighdeánaithe a shainaithint.

Leis na chéad tionscadail sin de chuid na hEorpa Digití, beifear in ann na chéad chéimeanna a ghlacadh i dtreo seirbhísí lena dtairgtear dáileadh oibríochtúil eochracha candamacha (QKD), ar bealach an-slán é chun eochracha criptithe a mhalartú.

Ina theannta sin, cuirfidh antSaoráid um Chónascadh nahEorpa (SCE) cistiú ar fáil do thionscadail lena bhforbrófar naisc thrasteorann idir líonraí náisiúnta, agus idirnaisc le comhpháirt spáis EuroQCI.

Ina theannta sin, ó mhí Eanáir 2024 i leith, sheol an Coimisiún Eorpach tionscadal ceithre bliana (NOSTRADAMUS) lena mbunaítearbonneagar tástálaagus meastóireachta lenar féidir teicneolaíochtaí agus seirbhísí atá bunaithe ar QKD a mheasúnú agus a bhailíochtú d’fhonn iad a dheimhniú, ionas gur féidir le húsáideoirí a bheith muiníneach nach mbeidh siad i mbaol ionsaithe. Déanfar an bonneagar sin a imscaradh de réir a chéile agus a aistriú ansin chuig Airmheán Comhpháirteach Taighde an Choimisiúin in Ispra na hIodáile agus déanfaidh sé é a óstáil. Tá sé beartaithe tús a chur le gníomhaíochtaí oibríochtúla ó 2026 ar aghaidh.

Ag tógáil ar an gcistiú sin ón Eoraip Dhigiteach agus ó SCE, déanfar tuilleadh forbartha ar ghlanfhocail náisiúnta agus ar idirnaisc leis an gcomhpháirt spáis a chistiú faoi chóras cumarsáide sláine spásbhunaithe IRIS2. Beidh an glaoar oscailt an 15 Iúil 2025 agus beidhlá eolais ar siúl an 9 Iúil.

Deighleog Spáis

Maidir leis an deighleog spáis, tá an Coimisiún ag obair faoi láthair le GSE ar shonraíochtaí buíon satailítí EuroQCI den chéad ghlúin. Cuirfidh sé sin leis an gcéad fhréamhshamhail de shatailít Eagle-1, a d’fhorbair GES agus cuibhreannas tionsclaíoch, agus atá le seoladh go déanach in 2025 nó go luath in 2026. 

Déanfar gníomhaíochtaí amach anseo a phleanáil agus a mhaoiniú faoi IRIS2.

Chun teagmháil a dhéanamh leis an gCoimisiún maidir le EuroQCI, déan teagmháil le CNECT-QCI@ec.europa.eu